لطفا خودتان و مرکز آزفای دانشگاه تبریز را مختصری معرفی کنید.

بنده محمد طاهری خسروشاهی؛ رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به دانشجویان بین الملل دانشگاه تبریز هستم. در خصوص اهمیت ایجاد مرکز زبان فارسی در منطقه آذربایجان باید عرض کنم با توجّه به موقعیت استراتژیک آذربایجان و اهمیت تاریخی این دیار بلندآوازه، شهر تبریز از دیرباز به مثابه پل ارتباطی ایران و کشورهای قدرتمند جهان بوده است. به عبارتی می توان گفت تبریز تنها یک شهر در داخل مرزهای ایران نیست؛ بلکه عضوی تأثیرگذار و مهم در مسیر جاده ابریشم و به عنوان دروازه آسیا به کشورهای اروپایی محسوب می گردد. نقش تأثیرگذار دانشگاه تبریز در میان کشورهای منطقه به ویژه حوزه قفقاز و آسیای میانه و منطقه ماورای قفقاز، بر کسی پوشیده نیست. از سویی عضویت دانشگاه تبریز در اتحادیه های مهم بین المللی، وجود استادان و پژوهشگران مبرّز و برجسته، همچنین جایگاه مهم دانشگاه تبریز در رتبه بندی های وزارت علوم، پیشینه و جایگاه تاریخی آن را در شرایط مهم و حسّاس کنونی، دو چندان کرده و بر اهمیت آن افزوده است. بنابراین ظرفیت های الزم جهت ایجاد و گسترش روابط علمی این دانشگاه در گستره بین الملل بسیار و بیش از پیش وجود دارد. به همین دلیل و بر اساس این الزامات علمی و آموزشی، مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه تبریز از حدود مهرماه سال 8931 فعالیت خود را در زمینه آموزش فارسی به دانشجویان غیرایرانی آغاز کرده است. از بدو شروع به کار مرکز از مهر 8931 تاکنون، 2200پرونده برای فارسی آموزان و دانشجویان غیرایرانی متقاضی آموزش زبان فارسی در این مرکز تشکیل شده است. 1700 دانشجو دوره های مقدماتی و میانی را تمام کرده اند و 500 فارسی آموز هم اکنون در حال تحصیل هستند. در پی شیوع بیماری کرونا و در راستای تقویت بسترهای آموزش مجازی، مرکز آزفای دانشگاه تبریز، به عنوان یکی از نخستین مراکز علمی کشور، از هفدهم فروردین ماه ،1399 اقدام به راه اندازی سامانه آموزش مجازی متقاضیان فراگیری زبان فارسی ویژه دانشجویان غیرایرانی نمود. هم اینک نیز کلیه مراحل ثبت نام، دریافت مدارک شناسایی، اخذ شهریه و برگزاری کالسها و اخذ آزمون و اعطای گواهینامه های مربوطه در مرکز تبریز به دو صورت حضوری و مجازی انجام میگیرد امام آموزش اکنون فقط حضوری است. با عنایت به موضوع استاندارد سازی آموزش زبان فارسی در دانشگاه های سراسر کشور، دورههای آموزشی مرکز آزفا بر اساس مصوّبات شورای سیاستگذاری مرکز؛ متشکل از اعضای گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز و مطابق با موازین علمی زبان آموزی و نیز دورههای آموزشی در قالب چهار مهارت: بیان شفاهی، نگارش، درک خوانداری و درک شنیداری برگزار می گردد. جذب هشت مدرس حق التدریس از میان دانش آموختگان دکتری زبان فارسی، تشکیل کمیته علمی تالیف کتاب، عضویت در اتحادیه بین المللی تفتاش، انعقاد تفاهمنامه همکاری با برخی از مراکز پژوهشی و تحقیاتی در حوزه آموزش زبان فارسی، تجهیز کالسهای آموزشی به ملزومات مدرن، ایجاد شناسه بانکی ویژه مرکز آزفا و راه اندازی کانالهای ارتباطی در فضای مجازی، برگزاری بیش از 50 نشست علمی و پژوهشی و حضور در همایش های مرتبط با آموزش زبان فارسی در سراسر کشور را از دیگر برنامه های مرکز آزفای دانشگاه تبریز در چندسال اخیر بوده است. 

لطفا نظر خودتان درباره تبدیل زبان فارسی به زبان مرجع علمی جهان و نقش مراکز آزفا در این خصوص را بفرمایید.

در خصوص تبدیل زبان فارسی به زبان مرجع دنیا، رهبر معظم انقالب چشم اندازی مبنی بر تبدیل زبان فارسی به یکی از زبان های علمی دنیا ارائه نمودند و این موضوع در اسناد بالا دستی برنامه ریزی کشور نیز وارد شده است. من معتقدم با توجه به روند تعاملات علمی جهان، ملتی که با ابزار زبان، تعریفی از خود ارائه ندهد، محکوم به اضمحلال در زیر پای سیطره غالب فرهنگها و تمدنهای بیگانه و ناآشنا است. از طرفی حفظ مرجعیت علمی زبان فارسی و گسترش آن بدون توجه به الزامات دیجیتال که ناگزران جهان معاصر شده است، ناممکن است. همین طور باید عرض کنم با توجه به سیر پیشرفت هوش مصنوعی، فناوری شناختی و مترجمهای دیجیتال ممکن است در جهان آینده دسترسی به محتویات علمی لزوماً نیاز به تسلط بر یک زبان خارجی نداشته باشد. اخیرا مقاله ای علمی در این خصوص می خواندم که مولف محترم آن معتقد بود نمی توان انتظار داشت زبان فارسی در آینده بتواند موقعیت بلامنازع زبان انگلیسی در حال حاضر را داشته باشد. اما این بدان معنا نیست که زبان فارسی نمی تواند در پنجاه سال آینده به عنوان یکی از زبان های علمی مطرح شود.

لطفا از برنامه های دانشگاه تبریز در خصوص افزایش کمی و کیفی جذب دانشجو و جذابیت دانشگاه تبریز برای دانشجویان خارجی مطالبی بفرمایید.

البته در این خصوص بهتر است ریاست محترم دانشگاه تبریز و همچنین مدیر محترم همکاریهای بین الملل دانشگاه تبریز صحبت بکنند. منتها جهت دفع دخل مقدر و در پاسخ به سوال سرکار، عجالتا عرض می کنم که یکی از برنامه های دانشگاه تبریز در خصوص مرجعیت و دیپلماسی علمی، فناوری و نوآوری، شرکت فعال دانشگاه تبریز در برنامه های بین المللی، تبادل استاد و دانشجو بوده و از جمله این اقدامات میتوان به مذاکره و عقد تفاهمنامه جهت شرکت در برنامه اروپایی آراسموس با دانشگاههای برتر ترکیه و نیز دانشگاههایی از کشورهای اتریش، فرانسه و یونان و چند کشور دیگر اشاره کرد که در قالب این برنامه تعداد معتنابهی از همکاران هیأت علمی از گروههای مختلف آموزشی و چند دانشجوی مقطع دکتری با اخذ کامل حمایت مالی از دانشگاه مقصد اعزام شدهاند و نیز از چند عضو هیأت علمی خارجی و چند دانشجوی دکتری خارجی در قالب ویزیت کوتاه مدت میزبانی شده است. من معتقدم با عنایت به اینکه مهمترین رکن تحقق دیپلماسی علمی بسترسازی پذیرش دانشجوی خارجی است، لذا دانشگاه تبریز نیز بهویژه از دو سال گذشته با تقویت شورای راهبردی بینالمللیسازی و اجرای سیاستهای توسعه محور در پذیرش این دانشجویان که توسط مدیریت همکاری های علمی و بین المللی دانشگاه انجام می شود، توانسته است ضمن پاسخگویی به تقاضاهای زیاد و روزافزون تحصیل از سوی متقاضیان بینالمللی به فرایند پذیرش و تحصیل این دانشجویان سامان بخشد. تدوین این سیاستها در برنامه راهبردی دانشگاه نتایج خوبی را به ارمغان آورده است؛ بهطوریکه در اولین جشنواره جذب دانشجویان بینالمللی و براساس ارزیابیهای صورت گرفته دانشگاه تبریز در چهار بخش از پنج بخش جشنواره موفق به کسب رتبه اول در کشور شد و در جشنواره دوم هم جوایز ارزشمندی کسب نمود. هم اکنون حدود دو هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه تبریز در حال تحصیل هستند. برای نیمسال تحصیلی پیش روغ یعنی مهرماه سال جاری هم بیش از سه هزار متقاضی تحصیل در دانشگاه تبریز در سامانه جذب دانشجویان خارجی ثبت نام کردند. علی ای حال چنانکه استحضار دارید دانشگاه تبریز از پیشگامان این راه است. در خصوص امکانات و توانمندی های مرکز آزفای تبریز هم باید بگویم که مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه تبریز در محیط یکی از بهترین و سرسبزترین دانشگاههای ایران؛ یعنی دانشگاه تبریز قرار گرفته و کالسهای آن مجهز به انواع تجهیزات شنیداری و دیداری، وایت بردهای هوشمند، تاالر گردهمایی، سالن مطالعه و کتابخانه تخصصی و بخش اداری است. در اختیار داشتن سالن مطالعه، سالن غذاخوری و سالنهای ورزشی از امتیازات مهم این مرکز است. این مرکز از لحاظ اداری همکاری تنگاتنگی با نهادهای آموزشی و اداری دانشگاه به ویژه معاونت آموزشی و تحصیالت تکمیلی، مدیریت همکاری های علمی و بین المللی و اداره امور دانشجویان بینالملل دارد و از نظر علمی و آموزشی زیر شورای سیاستگذاری مرکز آزفا متشکل از مدیران آموزشی و اعضای منتخب گروه زبان و ادبیات فارسی عمل مینماید. مخاطبان و دانشجویان عمده کالسها از دانشجویان و متقاضیان تحصیل از کشورهای عرب زبان به ویژه عراق، سوریه و نیز دو کشور ترکیه و جمهوری آذربایجان هستند. دو وظیفه عمده مرکز زبان فارسی دانشگاه تبریز، کوشش مستمر برای ارتقای سطح دانش زبانی فارسی آموزان و آموزش زبان فارسی در سطوح مختلف به عالقه مندان فراگیری زبان فارسی است.

آقای دکتر طاهری به نظر حضرتعالی اهمیت حضور در نمایشگاه جذب دانشجویان خارجی و دستاوردهای آن چیست؟

به نظرم دانشگاهها نقش مهمی در توسعه فناوری و تکنولوژی ایفا میکنند که تأثیر مهم و جدی در سرنوشت کشورها دارد. ایران و کشورهای منطقه به ویژه از جهان عرب و کشورهای منطقه قفقاز که همجوار با تبریز هستند، نیاز مبرمی به توسعه همکاری علمی و فناوری دارند تا بتوانند تحریمهای ظالمانه وضع شده توسط دشمنان را خنثی کنند. برپایی این گونه نمایشگاهها میتواند فرصتی برای دانشجویان خارجی باشد تا از خدمات ارائه شده از سوی این دانشگاهها، سیستم آموزشی، برنامه های درسی، شهریهها و چگونگی ثبتنام آنها اطالع یابند. یکی از مهمترین اهداف نمایشگاه تبادل اطالعات و شناخت و بررسی رقبا و ارتقا شرکتها است. در نمایشگاه های بین المللی این تبادل اطالعات و شناخت آخرین فن آوری های روز به حداکثر میزان خود می رسد و شرکت ها با بررسی رقبای خارجی خود می توانند نقاط ضعف خود را شناسایی کنند و گامی بزرگ در جهت پیشرفت صنعت کشور و شرکت خود بردارند. از طرفی دیگر در نمایشگاه های بین المللی ارتباط با مشتریان خارجی و آشنایی با بازارهای بین المللی، سطح توقع و نیاز این بازارها را برای شرکتها به همراه دارد. یک شرکت با شناسایی نیاز مشتریان بین المللی و بررسی رقبای خارجی خود می تواند خدماتی در سطح بین الملل در نمایشگاه های خارجی ارائه دهد که خود این دستاوردی بزرگ است و به همین نسبت مشتریان خارجی و صادرات را برای شرکت به همراه می آورد. حضور در نمایشگاهها برای معرفی امکانات، یکی از راههای اصلی ارائه خدمت است. در واقع، نمایشگاهها به عنوان یکی از رویدادهای بزرگ، فرصتی برای شرکتها و کارآفرینان فراهم میکنند تا محصوالت و خدمات خود را به جامعه تجاری معرفی کنند و برای ایجاد ارتباط با مخاطبان و مشتریان جدید اقدام کنند.

لطفا چگونگی حضور مرکز آزفای دانشگاه تبریز در نمایشگاه جاذبه های تحصیل را هم بیان فرمایید.

دانشگاه تبریز ان شا اهلل با دو غرفه اداره دانشجویان بین الملل و غرفه مرکز آزفا در این نمایشگاه حضور خواهد یافت. از سال گذشته که دستورالعمل برگزاری نمایشگاه از سوی سازمان ابالغ گردید، به ریاست مدیر محترم همکاری های علمی و بین المللی دانشگاه تبریز، جلسات تخصصی متعددی برگزار شده و به نتایج زیر رسیده ایم. اول اینکه فکر می کنیم طراحی غرفهای جذاب و منحصر به فرد میتواند توجه مخاطبان را به سمت دانشگاه تبریز جلب کند. در طراحی غرفه باید به جزئیات توجه شود و از رنگها، نورپردازی، تصاویر و آثار هنری استفاده کرد تا غرفه چشم نواز باشد. همچنین نمایش محصوالت در غرفه به صورت جذاب و آراسته، میتواند توجه مخاطبان را به خود جلب کند. ما برگزاری چند مسابقه را طراحی کرده ایم. برگزاری مسابقات و اهدای جوایز به نیل اهداف کمک میکند تا در ذهن مخاطبان به عنوان یک عنصر هیجان انگیز و جذاب ماندگار شود. استفاده از تکنولوژیهای مختلف مانند نمایشگرهای لمسی، واقعیت افزوده و ویدئوهای تعاملی، میتواند توجه مخاطبان را جلب کند و آنها را به مشارکت فعال در فعالیتهای نمایشگاهی ترغیب کند. حضور شخصیتهای معروف و مشهور در غرفه و دانشجویان توانمند، میتواند جذابیت و توجه بیشتری برای شرکت به همراه داشته باشد. در کل، جذب مخاطبان در نمایشگاهها از اهمیت بسیار باالیی برخوردار است و از راهکارهای مختلف میتوان برای جذب مخاطبان استفاده کرد. ان شا اهلل دانشگاه تبریز، شگفتی ساز نمایشگاه خواهد بود.